For One Democratic State
in the whole of Palestine (Israel)

FOR FULL EQUALITY OF NATIVE AND ADOPTIVE PALESTINIANS

FOR One Man, One Vote

Home


Search

Ēfarė ndodhi me tė vėrtetė nė krizėn e Ukrainės Putini me njė fitore tė re nė Ukrainė


Nga: Israel Shamir


Media e Lire - Pas Luftės sė Dytė Botėrore, njė pjesė e luftėtarėve pro – Hitlerit u pranuan nga Shėrbimi Qendror i Inteligjencės (CIA) amerikane, u armatosėn prej tyre dhe u shndėrruan nė njė forcė guerrile kundėr sovjetikėve

 

Ėshtė ftohtė qė tė ngrinė nė Kiev, qyteti legjendar me kupolla tė arta nė brigjet e lumit Dnieper - djepin e qytetėrimit tė lashtė tė Rusisė dhe njė nga kryqytetet mė simpatike tė Evropės Lindore. Ky ėshtė njė vend i rehatshėm dhe nė vend tė begatshėm, me qindra restorante tė vogla dhe komode, me rrugė tė drejta, parqe tė bukura, me lum madhėshtor. Vajzat janė tė bukura dhe njerėzit janė tė guximshėm. Kievi ėshtė mė i rehatueshėm se Moska, dhe mė e lehtė pėr kuletė. Edhe pse statistikat thonė se Ukraina ėshtė e shkatėrruar ekonomikisht dhe populli i saj duhet tė jetė aq i varfėr sa afrikanėt, nė realitet ata nuk janė edhe aq keq, nė sajė tė kujdesit tė tyre fiskal.

Qeveria ka subvencionuar pėr strehim dhe ngrohje, dhe ėshtė shmangur nga zhvlerėsimi i monedhės kombėtare dhe programit shtrėngues parashikuar nga FMN-ja. Jetesa me kredi nuk mund tė shkojnė aq gjatė:Ukraina ėshtė dėnuar nga borxhet e saj, kjo mund tė ndodhė muajin e ardhshėm ose mė shpejt, dhe kjo ėshtė njė nga arsyet pėr rebelim tė pranishėm.


Njė tėrheqje - e - luftės mes Lindjes dhe Perėndimit pėr tė ardhmen e Ukrainės zgjati mė shumė se njė muaj, dhe ka pėrfunduar pėr tė gjitha qėllimet praktike nė njė fitore tė bujshme pėr Vladimir Putinin, kėshtu ai ka shtuar sukseset e tij tė mėparshme si nė Siri dhe Iran. Problemi filloi kur administrata e presidentit Janukoviē shkoi nė kėrkim pėr kredi pėr riskedulimin e kredive tė saj dhe pėr tė shmangur falimentimin. Nuk ka pasur oferta.

Ata u kthyen nė KE pėr ndihmė, KE, kryesisht Polonia dhe Gjermania, duke parė se administrata e Ukrainės ishte e dėshpėruar, pėrgatiti njė marrėveshje asocimi tė ashpėrsisė tė pazakontė.


KE ėshtė mjaft e vėshtirė pėr anėtarėt e rinj tė Europės Lindore, si Letonia, Rumania , Bullgaria. Kėto vende kishin industrinė e tyre dhe bujqėsisė qė u shkatėrrua, njerėzit e tyre tė rinj punojnė punė shėrbėtorėsh nė Evropėn Perėndimore, rėnia e numrit tė popullsisė sė tyre ka tejkaluar atė tė Luftės sė Dytė Botėrore.


Por KE nuk ka para tė tepėrta, - ajo ka pėr tė ofruar pėr Greqinė , Italinė, Spanjėn. Nė atė kohė, marrėdhėniet e Ukrainės dhe Rusisė ishin larg qė tė quheshin tė mira. Rusėt ishin bėrė tė pasur me paratė e naftės ,kurse Ukraina fajėsojė rusėt pėr problemet e tyre, por Rusia ishte ende tregu mė i madh pėr produktet e Ukrainės.


Pėr Rusinė, marrėveshja e KE-s do tė thotė vėshtirėsi: aktualisht Ukraina shet prodhimet e saj nė Rusi me mbrojtje shumė tė vogėl doganore, kufijtė janė tė brishtė, njerėzit lėvizin lirshėm pėrtej kufirit, pa pasaportė. Nėse nėnshkruhej marrėveshja pėr bashkimin me KE, produktet e KE-s do tė pėrmbysin Rusinė. Pra, Putini shkruan rregullat pėr Janukoviēin: nėse nėnshkruhej me KE-nė, tarifat ruse do tė rriteshin. Kjo do tė largojė nga puna menjėherė 400,000 e mė shumė ukrainasė.

Janukoviē i zhgėnjyer nuk pranoi tė nėnshkruajė marrėveshjen e KE nė minutėn e fundit . ( E parashikuar kjo nė raportin tim nga Kievi plot tri javė para se tė ndodhte, kur askush nuk e besonte atė - njė burim i krenarisė ).


KE dhe SHBA duke qėndruar prapa, nė kėmbė, ishin mjaft tė mėrzitur. Pėrveē humbjes sė fitimit potencial ekonomik, kishin njė arsye tjetėr tė rėndėsishme : ata donin pėr tė mbajtur Rusinė larg, larg nga Evropa, dhe ata donin pėr tė mbajtur Rusinė sa mė tė dobėt. Rusia nuk ėshtė Bashkimi Sovjetik, por disa nga mosbindjet Sovjetike nė planet imperialiste Perėndimore ende janė gjallė nė Moskė : qoftė ajo nė Siri , Egjipt, Vietnam, Kubė, Angola, Venezuela apo Zimbabve ,Perandoria nuk mund tė ketė rrugėn e saj ndėrsa ariu rus ėshtė relativisht i fortė.

Rusia pa Ukrainėn nuk mund tė jetė me tė vėrtetė e fuqishme : Ajo do tė jetė si SHBA me shtetet e saj Mes - Perėndimore dhe tė Paqėsorit tė coptuara atje larg. Perėndimi nuk dėshiron shpėtim pėr Ukrainėn, ose pėr t’u bėrė njė shtet i qėndrueshėm dhe i fortė ose, kėshtu qė nuk mund tė bashkohet me Rusinė dhe tė bėjė atė edhe mė tė fortė. Njė Ukrainė e dobėt, e varfėr dhe destabilizuese, nė varėsisė gjysmė- koloniale tė Perėndimit, me disa bazave tė NATO-s ėshtė e ardhmja mė e mirė pėr vendin, siē perceptohet nga Uashingtoni apo Brukseli.


Tė zemėruar nga kjo, nė momentin e fundit – arratisja e Janukoviēit ,Perėndimi i aktivizojė pėrkrahėsit e tij. Pėr mė shumė se njė muaj, Kievi ka qenė e rrethuar nga turma tė mėdha tė sjellura me autobusė nga e gjithė Ukraina, duke pasur njė ngjashmėri me Pranverėn Arabe nė veriun e largėt. Mė pak e dhunshme se nė sheshin Tahrir, Sheshi i tyre Maidan u bė njė simbol i luftės pėr tė ardhmen strategjike Europiane tė vendit. Ukraina u kthye nė tokė tė fundit tė betejės mes aleancės tė udhėhequr nga SHBA dhe njė Rusisė nė rritje. A do tė jetė njė revansh pėr pėrmbysjen e Obamas nė Siri, ose nė njė tjetėr shuplakė e rėndė pėr hegjemoninė Amerikane nė rėnie?


Ndarja e thjeshtė nė pro- Lindje dhe pro- Perėndim ėshtė komplikuar nga heterogjeniteti i Ukrainės. Vendi ėshtė mjaft i ngjashėm nė pėrbėrjen e saj me Jugosllavinė e vjetėr. Kjo ėshtė njė tjetėr lloj pas Versajės, e njė vendi i pėrbėrė pas Luftės sė Parė Botėrore nga copa dhe pjesė, dhe i bėri i pavarur, pas shpėrbėrjes sė Bashkimit Sovjetik nė vitin 1991. Disa pjesė tė kėsaj Ukraine u pėrfshinė nga Rusia 500 vjet mė parė, Ukraina, duke mbajtur kėtė emėr, u bashkua me Rusinė 350 vjet mė parė , ndėrsa Ukraina perėndimore ishte fituar nga Stalini nė vitin 1939, dhe nė Krimea ishte inkorporuar nė Republikėn Sovjetike tė Ukrainės nga Hrushovi mė 1954.

Ukraina ėshtė si Rusia siē ėshtė Jugu i Francės francez, apo si Teksasi dhe Kalifornia nė Amerikė qė janė amerikane. Po, disa qindra vjet mė parė, Provence ishte i pavarur nga Parisi , - ajo kishte gjuhėn e vet dhe artin, ndėrsa Nice and Savoja u bėnė franceze nė kohėt e fundit. Po, Kalifornia dhe Teksasi hyri nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės shumė mė vonė. Megjithatė, ne e kuptojmė se ato janė - deri tani - pjesė e atyre vendeve mė tė mėdha, por pavarėsisht. Nėse ato ishin tė detyruar tė shkėputen, ato ndoshta do tė zhvillonin njė tregim tė ri historik duke theksuar trajtimin e sėmurė francez me Kryqėzatė nė Jug, nė Cathar, apo shpronėsimin e banorėve spanjolė dhe rusė tė Kalifornisė.


Prandaj, qė nga pavarėsia e Ukrainės , autoritetet kanė qenė tė zėnė me ndėrtimin e vendit, zbatimin e njė gjuhė tė vetme zyrtare dhe duke krijuar njė mit tė ri kombėtar pėr 45 milionė banorėt e saj. Turmat rreth Maidanit ishin kryesisht ( por jo ekskluzivisht ) tė ardhur nga Galicia, njė qark malor nė kufi me Poloninė dhe Hungarinė, 500 km (apo 300 mila ) larg nga Kievi, dhe vendasit e kryeqytetit i referohen tubimit nė Maidan si njė Pushtim Galician.


Ashtu si Bretonėt e zjarrtė, Galicianėt janė nacionalistė tė ashpėr, bartės tė njė fryme tė vėrtetė ukrainase. Nėn sundimin tė Polonisė dhe tė Austrisė pėr shekuj me radhė, ndėrsa ēifutėt ishin ekonomikisht tė fuqishėm, ata janė shumė anti - ēifutė dhe anti – polakė, dhe identiteti i tyre modern pėrqėndrohet rreth mbėshtetjes sė tyre pėr Hitlerin gjatė Luftės sė Dytė Botėrore, i shoqėruar me spastrimin etnik tė fqinjėve polakė dhe hebrenjėve.

Pas Luftės sė Dytė Botėrore, njė pjesė e luftėtarėve pro – Hitlerit u pranuan nga Shėrbimi Qendror i Inteligjencės (CIA) amerikane, u armatosėn prej tyre dhe u shndėrruan nė njė forcė guerrile kundėr sovjetikėve. Ata shtuan njė front anti – rus, kishin urrejtje tė lashtė ndaj tyre dhe zhvilluan luftėn deri nė vitin 1956.


Pas vitit 1991, kur u krijua Ukraina e pavarur, nė boshllėkun e traditave tė shtet-ndėrtimit, Galicianėt u lavdėruan si ukrainasit e vėrtetė , pasi ata ishin tė vetmit ukrainasė qė dėshironin pavarėsinė. Gjuha e tyre ėshtė pėrdorur si bazė e njė gjuhe tė re tė shtetit kombėtar , traditat e tyre u shėnjtėruan deri nė nivelin shtetėror.

Pėrkujtimi i bashkėpuntorėve Galician Nazistė dhe vrasjet masive nga Stepan Bandera dhe Roman Shukhevych kanė mbushur tokėn, shpesh duke provokuar indinjatėn e ukrainasėve tė tjerė. Galicianėt kanė luajtur njė rol tė rėndėsishėm nė Revolucionin e Portokallėt tė vitit 2004, si dhe, kur rezultatet e zgjedhjeve presidenciale u shpallėn tė pavlefshme dhe kandidati pro – Perėndimorė, z. Jushēenko rikandidojė nė pėrsėritjen e zgjedhjeve.

Megjithatė, nė vitin 2004 , shumė Kievasė, gjithashtu, mbėshtetėn Jushēenkon, duke shpresuar pėr Aleancėn Perėndimore dhe pėr njė tė ardhme tė re, tė ndritshme. Tani, nė vitin 2013, mbėshtetja e qytetit pėr Maidan ishte mjaft i ulėt , dhe njerėzit e Kievit u ankuan me zė tė lartė pėr rrėmujėn e krijuar nga turmat pushtuese: prerė pemė, grupet dogjėn mbeturina, dėmtuan ndėrtesat. Megjithatė, Kievi ėshtė shtėpia e shumė OJQ-ve , intelektualė tė qytetit marrin ndihmė bujare nga SHBA dhe KE. Shpirti i vjetėr gjithmonė ėshtė mė i fortė nė kryeqytetet.


Pėr pjesėn Lindore dhe Juglindoretė tė Ukrainės, rajone tė populluara dhe shumė tė industrializuara, propozimi i asociimit me KE ėshtė njė jo - shko , pa nėse, dhe ose por. Ata prodhojnė qymyr, ēelik, makineri, makina, raketa, tanke dhe aeroplanė. Importet Perėndimore do tė fshijnė industrinė e Ukrainės nga harta, pasi zyrtarėt e KE lirisht pranojnė. Edhe polakėt, njė shembull i pėrkryer, pakėz mė i vėshtirė, i zhvillimit industrial, pati guximin pėr t’i thėnė Ukrainės: ne do tė bėjmė gjėra teknike, ju do tė ishte mė mirė tė investoni nė bujqėsi. Kjo ėshtė mė e lehtė tė thuhet se sa pėr tė bėrė :KE ka njė shumė tė rregulloreve qė i bėjnė produktet e Ukrainės tė papėrshtatshme pėr shitjen dhe konsumin nė Evropė. Ekspertėt ukrainas vlerėsuan humbjet e tyre tė pritura pėr tė hyrė nė bashkėpunim me KE-nė pėr 20-150 miliard euro.


Pėr Galicianėt, shoqata do tė punojė mirė. Folėsi i tyre nė Maidan iu bėri thirrje tė rinjve shkoni atje ku ju mund tė merrni paratė ' dhe nuk japin asgjė pėr industrinė. Ata i bėjnė tė ardhurat e tyre nė dy mėnyra: duke siguruar mėngjesin nė shtrat dhe - dhoma pėr turistėt perėndimorė. Ata shpresonin se do tė kenė qasje pa viza nė Europė dhe tė bėjė tė ardhura tė mira pėr veten e tyre. Ndėrkohė, askush nuk iu ofroi atyre njė marrėveshje pėr t’u liruar nga vizat. Vetėm amerikanėt, gjithmonė bujare nė kurriz e dikujt tjetėr, kanė kėrkuar prej Komunitetit Evropian tė heqė kėrkesėn e vizave pėr ta.


Ndėrsa Maidani ziente, Perėndimi dėrgoi emisarė e tij, ministrat dhe anėtarėt e parlamentit pėr t’i brohoritur turmės nė Maidan, pėr tė thirrur kryetarin Janukoviē qė tė japė dorėheqje dhe pėr njė revolucion pėr tė instaluar sundimin pro – Perėndimor. Senatori McCain shkoi atje dhe i bėri disa fjalime tė zjarrta. KE deklaroi se Janukoviē ėshtė i paligjshėm pėr shkak se kaq shumė prej qytetarėve tė tij demonstruar kundėr tij. Por, kur miliona qytetarė francezė demonstruan kundėr presidentit tė tyre, kur pushtojnė Wall Street-in dhe shpėrndahen me dhunė, askush nuk ka menduar se qeveria e Francės apo presidenti amerikan kishte humbur legjitimitetin ... Victoria Nuland, Ndihmėse Sekretare e Shtetit, ka shpėrndarė biskota nė mesin e demonstruesve, dhe kėrkoi nga oligarkėt pėr tė pėrkrahur Kauzėn Evropiane ose bizneset e tyre do tė pėsojnė. Oligarkėt ukrainasė janė shumė tė pasur, dhe ata preferojnė qė Ukraina tė jetė ashtu siē ėshtė, e ulur nė gardhin nė mes tė Lindjes dhe Perėndimit. Ata kanė frikė se kompanitė ruse do tė zhveshin pasuritė e tyre, prandaj, Ukraina duhet tė jetė pjesė e Bashkimit Doganor, dhe ata e dinė se ata nuk janė konkurues tė mjaftueshėm pėr tė konkurruar me KE.


Janukoviēi ishte nė telashe tė mėdha. Zgjedhjet po afrohen me shpejtėsi. Ai mėrzitur me popullsinė pro - Perėndimore, dhe i ka irrituar pėrkrahėsit e tij, popullin nė Lindje dhe nė Juglindje. Ukraina kishte njė shansė reale tė bie nė kolaps, nė anarki. Njė parti e nacionaliste e ekstremit tė djathtė, Svoboda ( Liria ), ndoshta mė e afėrta me partinė Naziste qė nga viti 1945, u pėrpoqė pėr tė ardhur pushtet. Politikanėt e KE-s akuzojnė Rusinė pėr presion ndaj Ukrainės, raketat ruse papritmas u shfaqėn nė majėn perėndimore tė Rusisė, njė fluturim disa minuta nga Berlini. Forcat e armatosura ruse diskutuan strategjinė e SHBA pėr ēarmatoje nė sulmin e parė . Tensioni ishte shumė i lartė.


Edward Lucas, redaktor ndėrkombėtare i revistės Economist dhe autor i librit Lufta e Re e Ftohtė, ėshtė njė gjeraqinė e Churchill-it dhe shumėllojshmėri e Reaganit. Pėr tė, Rusia ėshtė armik, qoftė e sunduar nga Cari, nga Stalini apo nga Putini. Ai shkroi: Nuk ėshtė ekzagjerim tė thuhet se (Ukraina) pėrcakton tė ardhmen afatgjate tė tė gjithė ish-Bashkimit Sovjetik. Nėse Ukraina miraton njė orientim Euro-Atlantike , atėherė regjimi i Putinit dhe satrapėve tė tij ka pėrfunduar... Por nė qoftė se Ukraina bie nė kthetrat e Rusisė, atėherė e ardhmja ėshtė e zymtė dhe e rrezikshme ... Siguria e Evropės do tė jetė e rrezikuar. NATO tashmė ėshtė duke luftuar pėr tė mbrojtur shtetet baltike dhe Poloninė nga forcat ushtarake tė integruara dhe gjithnjė e mė mbresėlėnėse tė Rusisė dhe Bjellorusisė.


Nė kėtė situatė tė varur, Putinin e bėri gjuajtjen e tij parandaluese. Nė njė takim nė Kremlin, ai ra dakord pėr tė blerė € 15000000000 vlerė e eurobonove tė Ukrainės dhe uli ēmimin e gazit natyror pėr njė tė tretėn. Kjo do tė thotė nuk do tė ketė paracaktim, jo papunėsi masive, jo vend tė lumtur pėr huliganėt neo – nazistė tė Svoboda-s, jo prostituta tė lira, tė shumta tė Ukrainės pėr gjermanėt dhe polakėt, dhe shtėpitė e Ukrainės do tė jenė mė tė ngrohta pėr kėtė Krishtlindje. Mė mirė akoma, presidentėt ranė dakord tė rifillojnė bashkėpunimin e tyre industrial. Kur Rusia dhe Ukraina formuan njė shtet tė vetėm, ata ndėrtuan anije kozmike, ndaras nga njeri-tjetri, ata e kanė vėshtirė se mund tė nisin njė anije detare. Edhe pse bashkimi nuk ėshtė ende nė plan, kjo do tė kishte kuptim pėr tė dy partnerėt. Ky vend i ndarė artificialisht mund tė bashkohet, dhe kjo do tė jetė shumė mirė pėr tė dy popujt dhe pėr tė gjithė njerėzit qė kėrkojnė lirinė nga hegjemonia amerikane.

Janė shumė vėshtirėsi pėrpara: Putini dhe Janukoviēi nuk janė miq, udhėheqėsit e Ukrainės janė tė prirur pėr SHBA dhe KE sepse kanė shumė burime. Por ndėrkohė , kjo ėshtė njė fitore pėr tė festuar kėtė Krishtlindje. Fitoret e tilla e mbajnė Iranin tė sigurt nga bombardimet e SHBA-ve, frymėzojnė japonezėt pėr tė kėrkuar heqjen e bazės nė Okinawa, inkurajojnė ata qė kėrkojnė mbylljen e burgut nė Guantanamo, inkurajojnė tė burgosurit palestinezė nė burgjet izraelite, trembin NSA-n dhe CIA-n dhe do tė lejojnė francezėt katolikė pėr tė marshuar kundėr Hollandė pėr ligjet tregtarė pėr fėmijė.


Cili ėshtė sekreti i suksesit tė Putinit ?

Edward Lucas nė njė intervistė pėr radion pro - Perėndimore Ekho Moskvy, tha : Putini kishte njė vit tė madh – Snowdenin, Sirinė, Ukrainėn. Ai kontrollon Evropėn. Ai ėshtė njė lojtar i madh: ai vėren dobėsitė tona dhe i kthen ato nė fitore tė tij. Ai ėshtė i mirė nė blof diplomatik, dhe nė lojėn pėrēaj e sundo. Ai i bėn evropianėt tė mendojnė se SHBA-ja ėshtė e dobėt, dhe ai i bindi SHBA-tė se Evropianėt janė tė padobishėm.


Unė do tė ofrojė njė shpjegim tjetėr. Erėrat dhe rrymat e fshehta tė historisė iu pėrgjigjen atyre qė ndjenė rrugėn e tyre. Putini ėshtė njė njeri qė ėshtė i gatshėm pėr tė paguar rrugėn e tij, ēmimi i plotė , dhe politikanė tė tillė janė tė rrallė. A e dini se ēfarė ėshtė fjala mė madhėshtore qė dėgjohet ndonjėherė nga goja e njė anglezi?,, pyeti njė personazh i James Joyce , dhe u pėrgjigj: Madhėshtia e paguan rrugėn time. Kėta ishin anglezėt e njė epoke tjetėr, shumė kohė para se tė pėlqehej Blairi.


Ndėrsa, McCain dhe Nuland, Merkel dhe Bildt flasin pėr zgjedhjen Evropiane pėr Ukrainėn, asnjėri prej tyre nuk ėshtė i gatshėm tė paguajnė pėr tė. Vetėm Rusia ėshtė e gatshme pėr tė paguar rrugėn e saj, nė kuptimin Joycean, qoftė nė para tė gatshme, si tani, ose me gjak, si nė Luftėn e Dytė Botėrore.


Putin ėshtė, gjithashtu, edhe njė njeri shpirtmadh. Ai e festoi fitoren e tij tė Ukrainė, Krishtlindjen qė po afrohet, duke i falur armiqtė e tij personal dhe politikė dhe i lė tė lirė. Dhe konferencėn e tij tė fundit pėr shtyp ai kishte kryer nė mėnyrė tė vetė dhe kjo, pėr njė njeri nė pozitėn e tij, ėshtė njė shenjė shumė e mirė.

Shėnim:
Israel Shamir raporton nga Moska pėr Counterpunch, komenton pėr RT dhe shkruan njė kolonė tė rregullt nė tė pėrditshmėn mė tė madhe tė Rusisė, KP.

(Redaktor gjuhėsor: Ken Freeland)


www.mediaelire.net

 

 

Home